THÁCH THỨC CỦA HOA KỲ VỚI 3 MẶT TRẬN CÙNG MỘT LÚC

Dương Trọng Văn ngày 7 tháng 11 năm 2024

Hoa Kỳ, một cường quốc toàn cầu, đang đứng trước một quyết định lịch sử. Quốc gia này đang phải đối mặt với ba thách thức an ninh quốc gia lớn: căng thẳng ở Trung Đông, cuộc xung đột tại Ukraine và những diễn biến phức tạp ở Biển Đông. Mỗi mặt trận đều mang trong mình những nguy cơ và tiềm năng nổ ra xung đột vũ trang, đe dọa trực tiếp đến lợi ích quốc gia của Hoa Kỳ.

Trong bối cảnh đó, Biển Đông đang nổi lên như một tâm điểm chú ý. Sự cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các cường quốc lớn, đặc biệt là giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, đã biến khu vực này thành một "họng súng" tiềm tàng, đe dọa hòa bình và ổn định ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Với những tuyên bố chủ quyền chồng lấp, hoạt động quân sự hóa và các cuộc đối đầu thường xuyên, nguy cơ xảy ra một cuộc xung đột quy mô lớn ở Biển Đông là hoàn toàn có thể.

Tại sao Biển Đông lại quan trọng đến vậy?

Vị trí địa lý chiến lược: Biển Đông là một trong những tuyến đường hàng hải sầm uất nhất thế giới, kết nối các nền kinh tế lớn như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, các nước ASEAN và Úc. Việc kiểm soát Biển Đông đồng nghĩa với việc kiểm soát một phần lớn thương mại toàn cầu.

Nguồn tài nguyên phong phú: Biển Đông sở hữu trữ lượng dầu khí khổng lồ, cùng với các nguồn tài nguyên biển khác như thủy sản, khoáng sản.

An ninh khu vực: Bất ổn ở Biển Đông sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh của các nước trong khu vực và có thể lan rộng ra toàn cầu.

Trước tình hình đó, nhiều chuyên gia cho rằng Hoa Kỳ cần phải tập trung tối đa nguồn lực cho mặt trận Biển Đông. Để làm được điều này, việc chấm dứt hoặc giảm thiểu sự can dự ở Trung Đông và Ukraine là một lựa chọn không thể tránh khỏi.

Tại sao Hoa Kỳ cần rút khỏi Trung Đông và Ukraine?

Giảm thiểu rủi ro: Các cuộc chiến ở Trung Đông và Ukraine đã kéo dài nhiều năm, gây ra tổn thất lớn về người và của cho Hoa Kỳ. Việc tiếp tục can dự vào các cuộc xung đột này sẽ làm gia tăng rủi ro xảy ra những tính toán sai lầm và dẫn đến một cuộc chiến tranh lớn hơn.

Tập trung nguồn lực: Bằng cách rút khỏi Trung Đông và Ukraine, Hoa Kỳ sẽ có thể tập trung nguồn lực tài chính, quân sự và ngoại giao vào việc đối phó với thách thức ở Biển Đông.

Cải thiện hình ảnh: Việc rút quân khỏi các cuộc chiến tranh ở Trung Đông và Ukraine sẽ giúp Hoa Kỳ cải thiện hình ảnh của mình trên trường quốc tế và giảm bớt sự đối đầu với các đối thủ.

Tuy nhiên, việc rút khỏi Trung Đông và Ukraine không phải là một quyết định dễ dàng. Hoa Kỳ có những cam kết lịch sử và đồng minh ở các khu vực này.

Vậy, Hoa Kỳ nên làm gì?

Hoa Kỳ cần phải có một kế hoạch rút quân rõ ràng và được chuẩn bị kỹ lưỡng, đảm bảo việc chuyển giao trách nhiệm an ninh cho các lực lượng địa phương được thực hiện một cách suôn sẻ.

Hoa Kỳ cần phải tăng cường ngoại giao với các đối tác và đối thủ để tìm kiếm các giải pháp hòa bình cho các cuộc xung đột ở Trung Đông và Ukraine.

Hoa Kỳ cần phải tăng cường hợp tác với các đồng minh và đối tác ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương để đối phó với những thách thức ở Biển Đông.

Việc Hoa Kỳ đang đối mặt với ba mặt trận là một thực tế phức tạp và đầy thách thức. Để bảo vệ lợi ích quốc gia và duy trì vai trò lãnh đạo trên trường quốc tế, Hoa Kỳ cần phải đưa ra những quyết định khó khăn và có tầm nhìn xa trông rộng. Việc tập trung vào Biển Đông là một lựa chọn hợp lý, nhưng cần phải được thực hiện một cách thận trọng và có kế hoạch.

Vai trò của NATO và sự tham gia tiềm năng của khối này vào khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương đã trở thành chủ đề thu hút sự quan tâm ngày càng tăng trên toàn cầu. Theo truyền thống, trọng tâm của NATO là an ninh Euro-Đại Tây Dương. Tuy nhiên, sự trỗi dậy của Trung Quốc và hành vi quyết đoán của nước này trong khu vực đã thúc đẩy việc xem xét lại cách tiếp cận truyền thống này.

Khái niệm chiến lược của NATO, được thông qua vào tháng 6 năm 2022, thừa nhận rõ ràng những tác động về an ninh của các diễn biến ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Sự thay đổi này đánh dấu sự thay đổi đáng kể so với trọng tâm lịch sử của liên minh là an ninh châu Âu. Mặc dù NATO không sẵn sàng trở thành một liên minh quân sự ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, nhưng khối này ngày càng hợp tác với các đối tác trong khu vực để giải quyết các thách thức an ninh chung.

NATO đã và đang tăng cường quan hệ với các đối tác chính ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, bao gồm Úc, Nhật Bản, New Zealand và Hàn Quốc.

Mặc dù sự tham gia của NATO vào Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương mang lại nhiều cơ hội, nhưng cũng đặt ra những thách thức đáng kể.

NATO phải cân bằng cẩn thận giữa cam kết của mình đối với an ninh châu Âu với sự tham gia ngày càng tăng của mình vào Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Việc mở rộng hoạt động sang một khu vực mới có thể gây căng thẳng cho các nguồn lực và năng lực của liên minh.

Việc điều hướng bối cảnh địa chính trị phức tạp của Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, đặc biệt là sự cạnh tranh giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, đòi hỏi phải có biện pháp ngoại giao tinh tế. Các yếu tố chính trị trong nước ở các quốc gia thành viên NATO, đặc biệt là những quốc gia có quan hệ kinh tế chặt chẽ với Trung Quốc, có thể ảnh hưởng đến cách tiếp cận của liên minh đối với khu vực này.

Vai trò đang thay đổi của NATO ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương phản ánh bối cảnh an ninh toàn cầu đang thay đổi. Bằng cách tăng cường quan hệ đối tác với các bên chủ chốt trong khu vực, liên minh này hướng đến mục tiêu đóng góp vào trật tự quốc tế dựa trên luật lệ và thúc đẩy hòa bình và ổn định. Tuy nhiên, thành công của nỗ lực này sẽ phụ thuộc vào việc lập kế hoạch cẩn thận, ngoại giao hiệu quả và hiểu biết sâu sắc về động lực địa chính trị phức tạp đang diễn ra.