KHÔNG CHỈ LÀ NHỮNG KHẨU HIỆU

Tô Long, ngày 14 tháng 7 năm 2025

Việt Nam đang đứng trước những cơ hội và thách thức lớn trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng. Để hiện thực hóa khát vọng trở thành một quốc gia phát triển, thịnh vượng, việc kiến tạo một hệ thống chính trị phù hợp là yếu tố then chốt. Một hệ thống lý tưởng cần có khả năng dung hòa những giá trị tưởng chừng đối lập, nhưng thực chất lại bổ trợ cho nhau: sự ổn định và tự do, hiệu quả và công bằng, phát triển kinh tế và phúc lợi xã hội.

Trong lịch sử và bối cảnh hiện tại, Việt Nam luôn đặt sự ổn định lên hàng đầu, điều này đã đóng góp vào những thành tựu kinh tế ấn tượng. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển, nhu cầu về tự do, công bằng và phúc lợi xã hội ngày càng được đề cao.

• Ổn định và Tự do: Ổn định là nền tảng cho phát triển, nhưng tự do (tự do cá nhân, tự do ngôn luận, tự do kinh doanh...) lại là động lực cho sự sáng tạo và đổi mới. Một xã hội chỉ ổn định mà thiếu tự do có thể kìm hãm tiềm năng con người và sự tiến bộ. Ngược lại, tự do vô bờ bến mà không có khuôn khổ ổn định có thể dẫn đến hỗn loạn.

  
  

• Hiệu quả và Công bằng: Hiệu quả thường gắn liền với tốc độ và khả năng sinh lời, đặc biệt trong kinh tế. Tuy nhiên, nếu chỉ chú trọng hiệu quả mà bỏ qua công bằng, khoảng cách giàu nghèo sẽ gia tăng, gây ra bất ổn xã hội. Công bằng ở đây không chỉ là phân phối lại của cải, mà còn là công bằng về cơ hội, về tiếp cận các dịch vụ cơ bản.

  
  

• Phát triển Kinh tế và Phúc lợi Xã hội: Phát triển kinh tế là mục tiêu sống còn để nâng cao đời sống nhân dân. Nhưng một nền kinh tế tăng trưởng nóng mà bỏ bê phúc lợi xã hội (y tế, giáo dục, an sinh xã hội, môi trường) sẽ không bền vững, thậm chí để lại những hệ lụy nặng nề cho các thế hệ sau.

Khát vọng của Việt Nam là đạt được sự dung hòa những yếu tố này, tạo ra một xã hội vừa phát triển năng động, vừa nhân văn và bền vững.

Để đạt được sự dung hòa này, cần có những thay đổi và điều chỉnh mang tính chiến lược trong hệ thống chính trị. Dưới đây là một số đề xuất:

1. Nâng cao vai trò của Pháp quyền và Thượng tôn Pháp luật

Một hệ thống pháp luật chặt chẽ, công bằng và được thực thi nghiêm minh là nền tảng cho cả ổn định và tự do. Khi pháp luật là tối thượng, quyền lực được kiểm soát, lợi ích cá nhân bị hạn chế, và mọi người dân đều bình đẳng trước pháp luật. Điều này tạo ra một môi trường minh bạch, công bằng để kinh doanh và sáng tạo.

Cụ thể:

• Cải cách tư pháp: Đảm bảo tính độc lập của tòa án, tăng cường năng lực và liêm chính cho đội ngũ cán bộ tư pháp.

  
  

• Hoàn thiện hệ thống pháp luật: Rà soát và bổ sung các quy định pháp luật để phù hợp với nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, đặc biệt là các luật liên quan đến quyền công dân, quyền tự do kinh doanh, chống tham nhũng.

  
  

• Thực thi nghiêm minh: Đảm bảo mọi vi phạm pháp luật đều bị xử lý, không có vùng cấm, không có ngoại lệ.

2. Tăng cường Dân chủ và Sự tham gia của Người dân

Dân chủ không chỉ là quyền mà còn là cơ chế để kiểm soát quyền lực, đảm bảo các quyết sách phản ánh đúng nguyện vọng của nhân dân. Sự tham gia của người dân giúp nâng cao tính chính đáng và hiệu quả của chính sách, đồng thời giảm thiểu rủi ro của lợi ích nhóm.

Cụ thể:

• Mở rộng dân chủ cơ sở: Phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể trong việc phản biện xã hội, giám sát chính quyền.

  
  

• Đẩy mạnh công khai, minh bạch: Công bố rộng rãi các dự thảo luật, chính sách để lấy ý kiến nhân dân; minh bạch thông tin về ngân sách, quy hoạch, dự án công.

  
  

• Thúc đẩy quyền tự do ngôn luận và báo chí: Tạo điều kiện cho báo chí thực hiện đúng vai trò giám sát, phản biện, đồng thời có cơ chế bảo vệ nhà báo khi tác nghiệp. Phát triển không gian thảo luận đa chiều, lành mạnh trên các nền tảng số.

3. Xây dựng nền Kinh tế Thị trường Hiện đại

Kinh tế thị trường tạo ra hiệu quả, nhưng cần có sự điều tiết của nhà nước để đảm bảo công bằng và phúc lợi xã hội. Nhà nước phải có vai trò chủ đạo trong việc đảm bảo an sinh xã hội, cung cấp các dịch vụ công thiết yếu và hạn chế bất bình đẳng.

Cụ thể:

• Cải cách doanh nghiệp nhà nước: Nâng cao hiệu quả hoạt động, minh bạch hóa, và giảm bớt sự can thiệp của nhà nước vào hoạt động sản xuất kinh doanh không cần thiết.

  
  

• Phát triển khu vực kinh tế tư nhân: Tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng, khuyến khích đổi mới sáng tạo, bảo vệ quyền tài sản và hợp đồng.

  
  

• Đầu tư vào phúc lợi xã hội: Tăng cường đầu tư cho giáo dục, y tế, an sinh xã hội, bảo vệ môi trường để mọi người dân đều được thụ hưởng thành quả phát triển. Áp dụng các chính sách thuế công bằng để tái phân phối của cải.

4. Nâng cao Năng lực và Đạo đức của Đội ngũ Cán bộ

Con người là yếu tố quyết định. Một hệ thống dù có tốt đến mấy cũng sẽ không vận hành hiệu quả nếu đội ngũ cán bộ thiếu năng lực, thiếu đạo đức, và bị chi phối bởi lợi ích cá nhân.

Cụ thể:

• Tuyển dụng dựa trên năng lực: Xây dựng quy trình tuyển dụng công bằng, minh bạch, dựa trên năng lực thực chất.

• Đào tạo, bồi dưỡng liên tục: Nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng quản lý và đạo đức công vụ cho đội ngũ cán bộ.

  
  

• Kiểm soát quyền lực nội bộ: Áp dụng các cơ chế kiểm tra, giám sát chặt chẽ trong nội bộ Đảng và bộ máy nhà nước để phòng chống tham nhũng, lãng phí, và lạm dụng quyền lực.

  
  

• Xây dựng văn hóa phục vụ: Thay đổi tư duy từ "quản lý" sang "phục vụ" nhân dân trong đội ngũ cán bộ công chức.

Việc kiến tạo một hệ thống chính trị phù hợp không phải là một cuộc cách mạng đột ngột, mà là một quá trình tiến hóa liên tục, đòi hỏi sự kiên trì, linh hoạt và sẵn sàng học hỏi. Thách thức lớn nhất là làm sao để duy trì sự ổn định trong khi vẫn mở cửa cho những thay đổi, làm sao để vượt qua những rào cản của tư duy cũ và lợi ích nhóm.

Tuy nhiên, với ý chí và khát vọng của toàn dân tộc, Việt Nam hoàn toàn có thể kiến tạo một hệ thống chính trị tiên tiến, dung hòa được các giá trị cốt lõi, từ đó đưa đất nước phát triển phồn vinh, công bằng và bền vững, mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho mọi người dân. Đây là một con đường đầy thử thách nhưng cũng tràn đầy hy vọng và niềm tin.