Định mệnh và Tự do ý chí

Dương Trọng Văn ngày 7 tháng 3 năm 2024

Từ thuở hồng hoang, khi con người bắt đầu đặt ra những câu hỏi về sự tồn tại của bản thân và vũ trụ, vấn đề Định mệnh và Tự do ý chí đã luôn là một chủ đề nhức nhối, khơi gợi vô vàn tranh luận sôi nổi. Nó như một gánh nặng muôn thuở, trĩu nặng trên vai mỗi con người, khiến ta không ngừng day dứt, trăn trở.

Định mệnh, như một sợi dây vô hình, ràng buộc con người vào một quỹ đạo đã được vạch sẵn. Nó là ý muốn của đấng tối cao, là sự sắp đặt của số phận, là điều mà con người không thể nào thay đổi hay chống lại. Niềm tin vào định mệnh mang đến cho ta sự an ủi, bởi ta biết rằng mọi chuyện đều có lý do của nó, và ta không cần phải gánh chịu trách nhiệm cho những gì xảy ra.

Nhưng trái ngược với định mệnh, Tự do ý chí lại khẳng định quyền tự chủ của con người. Nó cho rằng con người có khả năng lựa chọn con đường của riêng mình, tự quyết định số phận của bản thân. Niềm tin này trao cho ta sức mạnh để hành động, để theo đuổi ước mơ và để thay đổi thế giới.

Hai quan điểm tưởng chừng như đối lập nhau này lại luôn tồn tại song song trong tâm trí mỗi con người. Chúng ta khao khát được tự do, được tự quyết định cuộc đời của mình, nhưng đồng thời cũng lo sợ trước những điều không thể đoán trước. Nỗi ám ảnh về định mệnh luôn khiến ta do dự, chần chừ, và đôi khi đánh mất niềm tin vào bản thân.

Lịch sử Giáo hội cũng chứng kiến nhiều cuộc tranh luận gay gắt xoay quanh vấn đề này. Một số người cho rằng con người hoàn toàn chịu sự chi phối của Thiên Chúa, mọi việc đều đã được định đoạt từ trước. Số khác lại khẳng định con người có tự do ý chí và phải chịu trách nhiệm cho hành động của mình.

Có lẽ, không có câu trả lời nào tuyệt đối cho vấn đề Định mệnh và Tự do ý chí. Chúng ta chỉ có thể tiếp tục tranh luận, tiếp tục tìm kiếm câu trả lời, và tiếp tục sống với những nghi hoặc muôn thuở.

Nhưng dù thế nào đi nữa, điều quan trọng là ta không bao giờ được phép từ bỏ niềm tin vào bản thân. Ta phải luôn giữ cho mình sự tự do trong suy nghĩ và hành động, để có thể sống một cuộc đời ý nghĩa và trọn vẹn.

Hãy nhớ rằng, con người là sinh vật duy nhất có khả năng tự định đoạt vận mệnh của mình. Đừng để bản thân bị ràng buộc bởi những định kiến hay những lo sợ vô cớ. Hãy dũng cảm bước đi trên con đường riêng của mình, và tự tạo ra cho mình một tương lai tươi sáng.

Vấn đề Định mệnh và Tự do ý chí sẽ mãi là một chủ đề muôn thuở, là một câu hỏi không lời giải đáp. Nhưng chính điều đó khiến cho cuộc sống của con người trở nên thú vị và đầy ý nghĩa.