Thực trạng phân hóa giàu nghèo ở Việt Nam hiện nay
Dương Trọng Văn ngày 25 tháng 10 năm 2023
Phân hóa giàu nghèo là một hiện tượng xã hội phản ánh quá trình phân chia xã hội thành các nhóm xã hội có điều kiện kinh tế và chất lượng cuộc sống khác biệt nhau, được thể hiện bằng sự chênh lệch giữa các nhóm về tài sản, thu nhập và mức sống.
Trong những năm qua, cùng với sự phát triển kinh tế, Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể trong việc giảm nghèo. Tuy nhiên, phân hóa giàu nghèo vẫn là một vấn đề đáng lo ngại, đặc biệt là ở khu vực nông thôn và vùng miền núi.
Thực trạng phân hóa giàu nghèo ở Việt Nam hiện nay
Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, tỷ lệ hộ nghèo ở Việt Nam đã giảm từ 58,1% năm 1993 xuống còn 5,3% năm 2022. Tuy nhiên, phân hóa giàu nghèo vẫn đang diễn ra với tốc độ nhanh chóng.
Theo nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế và Xã hội (ISDS), khoảng cách thu nhập giữa nhóm 1% người giàu nhất và nhóm 50% người nghèo nhất ở Việt Nam đã tăng từ 12 lần năm 1993 lên 27 lần năm 2022.
Phân hóa giàu nghèo diễn ra mạnh mẽ ở khu vực nông thôn và vùng miền núi. Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, tỷ lệ hộ nghèo ở khu vực nông thôn vẫn ở mức cao, chiếm 30,5% năm 2022.
Nguyên nhân của phân hóa giàu nghèo ở Việt Nam
Phân hóa giàu nghèo ở Việt Nam có nhiều nguyên nhân, trong đó có thể kể đến các nguyên nhân chính sau:
Tăng trưởng kinh tế chưa bền vững
Tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam trong những năm qua chủ yếu dựa vào đầu tư của khu vực tư nhân. Tuy nhiên, đầu tư của khu vực tư nhân chủ yếu tập trung vào các lĩnh vực mang lại lợi nhuận cao, dẫn đến phân hóa giàu nghèo giữa các nhóm doanh nghiệp.
Cơ chế thị trường chưa hoàn thiện
Cơ chế thị trường ở Việt Nam vẫn còn nhiều bất cập, dẫn đến tình trạng cạnh tranh không lành mạnh, tạo điều kiện cho một số doanh nghiệp lớn, có tiềm lực kinh tế mạnh phát triển nhanh chóng.
Chênh lệch cơ hội phát triển
Chênh lệch cơ hội phát triển giữa các nhóm dân cư dẫn đến sự khác biệt về trình độ học vấn, kỹ năng lao động, từ đó dẫn đến phân hóa giàu nghèo.
Tác động của hội nhập kinh tế quốc tế
Hội nhập kinh tế quốc tế đã tạo ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam phát triển. Tuy nhiên, cũng có một số doanh nghiệp bị cạnh tranh gay gắt, dẫn đến thua lỗ và phá sản, khiến tình trạng phân hóa giàu nghèo càng trở nên nghiêm trọng.
Các giải pháp giải quyết vấn đề phân hóa giàu nghèo ở Việt Nam
Để giải quyết vấn đề phân hóa giàu nghèo ở Việt Nam, cần có sự phối hợp đồng bộ của các cấp, các ngành và toàn xã hội. Một số giải pháp cụ thể như sau:
Tăng trưởng kinh tế bền vững
Cần tập trung phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn, có khả năng tạo ra nhiều việc làm và thu nhập cho người lao động. Đồng thời, cần đẩy mạnh cải cách thể chế kinh tế, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng cho các doanh nghiệp.
Hoàn thiện cơ chế thị trường
Cần hoàn thiện các quy định của pháp luật, đảm bảo cạnh tranh lành mạnh, ngăn chặn hành vi độc quyền và thao túng thị trường.
Giảm chênh lệch cơ hội phát triển
Nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, tạo điều kiện cho mọi người dân đều có cơ hội tiếp cận với giáo dục và đào tạo. Đồng thời, cần hỗ trợ các nhóm dân cư yếu thế, như hộ nghèo, hộ cận nghèo, người dân tộc thiểu số,...
Ứng phó với tác động của hội nhập kinh tế quốc tế
Tập trung nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Đồng thời, cần có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi cạnh tranh quốc tế.
Giải quyết vấn đề phân hóa giàu nghèo là một nhiệm vụ quan trọng, cần được đặt ra trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam.
Comments