SỐNG TỈNH THỨC TRONG ĐẤU TRANH ĐÒI TỰ DO

Hữu Tâm ngày 26 tháng 8 năm 2025

Có bao giờ bạn tự hỏi, ta đang sống hay chỉ đang tồn tại? Cuộc sống vội vã cuốn ta đi, ngày nối ngày, ta làm việc, ta ăn uống, ta trò chuyện, nhưng tâm trí ta lại ở một nơi xa xăm nào đó. Ta chìm đắm trong những tiếc nuối của quá khứ, hay lo âu về tương lai chưa tới. Cơ thể ta đang hiện hữu, nhưng tâm hồn lại lãng du, phiêu bạt. Đó là khi ta chưa thực sự sống tỉnh thức.

Sống tỉnh thức không phải là một khái niệm xa vời của riêng ai, đó là một trạng thái hiện hữu mà bất cứ ai cũng có thể đạt được. Đó là khi thân và tâm hòa hợp làm một, là khi bạn đặt trọn vẹn sự chú tâm của mình vào khoảnh khắc hiện tại.

Bạn đã bao giờ ăn một bữa cơm mà tâm trí vẫn còn đang giải quyết công việc, hay nằm trên giường mà đầu óc vẫn luẩn quẩn những lo toan? Sống tỉnh thức là điều ngược lại. Khi ăn, ta biết mình đang ăn. Ta cảm nhận hương vị của từng hạt cơm, vị giòn tan của rau xanh, vị đậm đà của thịt cá. Ta lắng nghe tiếng nhai, tiếng nuốt. Toàn bộ giác quan của ta đều hướng về bữa ăn. Khi ngồi, ta biết mình đang ngồi. Ta cảm nhận sự tiếp xúc của cơ thể với chiếc ghế, cảm nhận từng hơi thở ra vào. Khi nằm, ta biết mình đang nằm. Ta thả lỏng cơ thể, cho phép tâm trí được nghỉ ngơi.

Sống tỉnh thức là một hành trình tìm lại sự bình yên trong chính mình. Cuộc đời là một dòng sông, những cảm xúc, suy nghĩ tiêu cực giống như những cơn bão bất chợt. Chúng đến và đi không báo trước. Ta thường có thói quen đối thoại với những cơn bão cảm xúc đó: ta phân tích, ta diễn giải, và rồi ta tiếp thêm năng lượng tiêu cực cho nó. Và thế là, ta chìm trong những cơn bão ấy.

Khi sống tỉnh thức, ta học cách quan sát những cơn bão ấy mà không phán xét, không đối thoại. Giống như một người đứng trên bờ sông, ta chỉ nhìn con thuyền trôi qua mà không nhảy lên nó. Ta chấp nhận rằng cảm xúc đó đang hiện diện, nhưng ta không để nó xâm chiếm tâm hồn. Nỗi buồn đến, ta biết nó đang buồn, rồi để nó nhẹ nhàng ra đi. Cơn giận đến, ta biết mình đang giận, rồi để nó tan biến. Những cơn bão cảm xúc sẽ đến và ra đi một cách nhẹ nhàng nếu ta không tiếp thêm nhiên liệu cho chúng.

Thực hành sống tỉnh thức không chỉ là một phương pháp của riêng một tôn giáo nào. Sống tỉnh thức theo lời Chúa dạy cũng là sống trong thực tại, sống trọn vẹn từng khoảnh khắc mà Chúa ban tặng. Sống tỉnh thức theo lời Phật dạy cũng là sống trong thực tại, với sự chánh niệm. Dù bạn là ai, theo đức tin nào, thì việc làm chủ tâm trí luôn là chìa khóa mở ra cánh cửa của sự bình yên.

Hãy bắt đầu từ những điều nhỏ nhất. Dành vài phút mỗi ngày để ngồi lại, hít thở thật sâu và cảm nhận sự sống đang chảy trong bạn. Hãy tắt điện thoại khi ăn, lắng nghe những câu chuyện của người thân. Hãy bước đi trên phố và cảm nhận làn gió, ánh nắng.

Sống tỉnh thức là hành trình trở về với chính mình, là khi ta không còn là nạn nhân của những suy nghĩ và cảm xúc của mình nữa. Ta trở thành người làm chủ cuộc đời, sống một cách trọn vẹn, chân thực và an lạc nhất. Mỗi khoảnh khắc ta sống tỉnh thức là một món quà quý giá mà ta dành tặng cho chính bản thân mình, và cho cả thế giới xung quanh.

Cuộc đấu tranh cho tự do, dân chủ ở Việt Nam không chỉ là cuộc chiến bên ngoài, chống lại sự bất công, mà còn là một cuộc chiến nội tại, bền bỉ và vô cùng khó khăn. Đó là hành trình đòi hỏi sự dũng cảm, kiên nhẫn và một tinh thần vững chãi. Và chính trong cuộc chiến ấy, sống tỉnh thức trở thành một sức mạnh tiềm ẩn, một triết lý sống đầy giá trị.

Nhiều người lầm tưởng rằng sống tỉnh thức là sự thụ động, là buông bỏ mọi thứ. Nhưng thực ra, nó lại là nền tảng cho sự kiên định và hành động có ý thức. Hãy hình dung những người đấu tranh, họ phải đối mặt với áp lực, sợ hãi, và cả những cảm xúc tiêu cực như tuyệt vọng, phẫn nộ. Nếu không có khả năng làm chủ tâm trí, những cơn bão cảm xúc đó sẽ nuốt chửng họ.

Sống tỉnh thức giúp họ:

Vượt qua nỗi sợ hãi: Sợ hãi là một cảm xúc, và khi ta tỉnh thức, ta biết mình đang sợ, nhưng ta không để nỗi sợ đó kiểm soát hành động. Ta chấp nhận sự hiện diện của nó, rồi hít thở sâu, tập trung vào mục tiêu và hành động một cách sáng suốt.

Duy trì sự kiên nhẫn: Cuộc đấu tranh cho dân chủ là một chặng đường dài, có thể phải đối mặt với nhiều thất bại và thử thách. Sống tỉnh thức giúp họ không bị chán nản, không bị cuốn vào những thất bại của quá khứ hay lo lắng thái quá về tương lai. Họ tập trung vào từng bước đi nhỏ, từng hành động có ý nghĩa ngay trong hiện tại.

Hành động không phẫn nộ: Lòng phẫn nộ có thể là một động lực, nhưng cũng có thể là một con dao hai lưỡi. Nó dễ dàng dẫn đến những hành động bồng bột, thiếu khôn ngoan. Sống tỉnh thức cho phép người đấu tranh nhìn nhận sự bất công một cách rõ ràng, nhưng không để lòng phẫn nộ lấn át lý trí. Họ hành động bằng tình yêu thương và sự chính trực, chứ không phải bằng sự căm ghét.

Cuộc đấu tranh là một hành trình thiêng liêng và vô cùng gian nan. "Sống tỉnh thức" không chỉ là một lời khuyên về tinh thần, mà còn là một phương pháp để các bạn bảo vệ chính mình và tiếp thêm sức mạnh cho cuộc chiến.

Thực hành mỗi ngày, dù chỉ là vài phút: Trước khi bắt đầu một ngày mới, hãy ngồi lại, nhắm mắt và hít thở sâu. Cảm nhận hơi thở của bạn. Gạt bỏ mọi lo âu, suy nghĩ. Hành động đơn giản này giúp bạn làm dịu tâm trí, chuẩn bị cho những thử thách sắp tới.

Biến mỗi hành động thành một sự thực hành: Khi bạn viết một bài viết, hãy viết một cách tập trung. Khi bạn nói chuyện với một người bạn, hãy lắng nghe họ một cách trọn vẹn. Hãy biến những hành động nhỏ nhặt nhất trở thành cơ hội để bạn hiện hữu trong khoảnh khắc.

Chấp nhận và để cảm xúc trôi đi: Khi nỗi sợ hãi, sự giận dữ hay thất vọng đến, đừng cố gắng xua đuổi hay đối thoại với nó. Hãy nhận biết nó: "À, mình đang cảm thấy sợ hãi." Rồi hãy hít thở, và cho phép nó trôi qua như một đám mây trên bầu trời.

Tìm kiếm sự kết nối: Sống tỉnh thức không có nghĩa là bạn phải đơn độc. Hãy tìm những người cùng chí hướng, cùng thực hành với bạn. Sự kết nối sẽ tạo ra một sức mạnh tập thể vững chãi, nơi mọi người có thể nâng đỡ nhau vượt qua khó khăn.

Biết chăm sóc bản thân: Cuộc đấu tranh đòi hỏi một tinh thần và thể chất khỏe mạnh. Hãy dành thời gian để nghỉ ngơi, để ăn uống đủ chất, để ngủ đủ giấc. Tỉnh thức với những nhu cầu cơ bản của cơ thể là cách bạn thể hiện sự trân trọng và yêu thương bản thân.

Cuộc đấu tranh vì dân chủ, tự do của người Việt không phải là một cuộc đua về tốc độ, mà là một cuộc chạy marathon về ý chí và sự bền bỉ. Sống tỉnh thức chính là chiếc giày êm ái, là nguồn nước mát, giúp các bạn đi được quãng đường dài hơn, với một trái tim kiên cường và một tâm hồn bình an. Hãy nhớ, mỗi khoảnh khắc bạn sống tỉnh thức là một bước đi vững chãi trên con đường đầy chông gai nhưng vô cùng vinh quang.