Một số giải pháp cụ thể để phát triển các giá trị tinh thần

Dương Trọng Văn ngày 1 tháng 12 năm 2023

Thời kỳ bao cấp là một giai đoạn đầy khó khăn và thử thách của lịch sử Việt Nam. Sau khi giành được độc lập, đất nước ta phải đối mặt với nhiều hậu quả nặng nề của chiến tranh, cùng với sự bao vây cấm vận. Trong bối cảnh đó, kinh tế kế hoạch hóa tập trung được áp dụng nhằm tập trung nguồn lực cho việc xây dựng và phát triển đất nước. Tuy nhiên, mô hình kinh tế này cũng dẫn đến nhiều hạn chế, trong đó có việc hạn chế phát triển các giá trị tinh thần.

Trong thời kỳ bao cấp, đời sống vật chất của người dân gặp rất nhiều khó khăn. Lương thực, thực phẩm khan hiếm, giá cả leo thang, thu nhập thấp. Để có đủ ăn, đủ mặc, người dân phải lao động cật lực, dành dụm từng đồng, từng hào. Trong bối cảnh đó, việc dành thời gian cho các hoạt động văn hóa, tinh thần trở nên khó khăn.

Các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao, giáo dục... bị hạn chế về cơ sở vật chất và kinh phí. Nhiều hoạt động văn hóa truyền thống bị mai một. Các sản phẩm văn hóa, nghệ thuật chủ yếu mang tính tuyên truyền, giáo dục, ít có tính giải trí, thẩm mỹ.

Việc giáo dục đạo đức, lối sống cũng bị hạn chế. Giáo dục đạo đức, lối sống chủ yếu được thực hiện thông qua các bài giảng trên lớp, các cuộc vận động, tuyên truyền. Việc giáo dục đạo đức, lối sống thông qua các hoạt động thực tiễn, các câu lạc bộ, hội nhóm... còn hạn chế.

Thiếu thốn về vật chất, hạn chế về văn hóa, tinh thần đã ảnh hưởng đến đời sống tinh thần của người dân. Người dân trở nên thiếu cởi mở, thiếu giao lưu, hạn chế các hoạt động vui chơi, giải trí. Tâm lý an phận thủ thường, đề cao vật chất, coi thường tinh thần, đạo đức... trở nên phổ biến.

Trải qua thời kỳ bao cấp, chúng ta đã có nhiều bài học kinh nghiệm quý báu. Trong đó, bài học về việc cần quan tâm phát triển các giá trị tinh thần là một bài học quan trọng.

Để phát triển các giá trị tinh thần, cần có sự quan tâm của cả gia đình, nhà trường và xã hội.

Gia đình cần là nơi giáo dục đạo đức, lối sống cho con trẻ. Cha mẹ cần là tấm gương sáng về đạo đức, lối sống cho con cái noi theo.
Nhà trường cần chú trọng giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh thông qua các môn học, hoạt động ngoại khóa.
Xã hội cần tạo điều kiện cho người dân tham gia các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao, giáo dục... để phát triển đời sống tinh thần.

Phát triển các giá trị tinh thần là một nhiệm vụ quan trọng trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước. Có phát triển các giá trị tinh thần thì mới có thể xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ.

Dưới đây là một số giải pháp cụ thể để phát triển các giá trị tinh thần:

Đổi mới tư duy, nhận thức về vai trò của các giá trị tinh thần. Cần nhận thức rõ rằng, các giá trị tinh thần là nền tảng của xã hội, là động lực thúc đẩy sự phát triển của đất nước.
Tăng cường đầu tư cho văn hóa, giáo dục, thể thao. Cần có cơ chế, chính sách phù hợp để huy động các nguồn lực xã hội cho phát triển văn hóa, giáo dục, thể thao.
Đẩy mạnh giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình, nhà trường và xã hội. Cần xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, thân thiện, tạo điều kiện cho người dân phát triển đời sống tinh thần.
Tăng cường hoạt động tuyên truyền, giáo dục về các giá trị tinh thần. Cần có các chương trình, hoạt động tuyên truyền, giáo dục về các giá trị tinh thần một cách hiệu quả.