ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM VÀ SỰ BẾ TẮC TRÊN BÀN CỜ ĐỊA CHÍNH TRỊ

John Dương ngày 30 tháng 10 năm 2024

Bóng ma xung đột giữa Việt Nam và Trung Quốc đang hiện hữu, phủ bóng đen dài lên toàn khu vực. Khi căng thẳng leo thang, một sự tương đồng lạnh lẽo xuất hiện giữa tình hình hiện tại và sự sụp đổ của Liên Xô. Đảng Cộng sản Việt Nam, giống như đảng Cộng sản Liên Xô, phải đối mặt với một sự tính toán tiềm tàng có thể định hình lại bối cảnh địa chính trị.

Đảng Cộng sản Việt Nam, từng là biểu tượng của sự bất chấp chủ nghĩa đế quốc phương Tây, giờ đây thấy mình đang phải vật lộn với những mâu thuẫn nội bộ và áp lực bên ngoài. Nhiều thập kỷ tự do hóa kinh tế đã làm xói mòn sự kìm kẹp về mặt tư tưởng của đảng cộng sản, trong khi tham nhũng và chủ nghĩa thân hữu đã làm suy yếu lòng tin của công chúng. Các tranh chấp biên giới đang diễn ra với Trung Quốc làm trầm trọng thêm những thách thức nội bộ này, gây sức ép lên nguồn lực của chế độ và chuyển hướng sự chú ý khỏi các vấn đề trong nước.

Chính sách đối ngoại quyết đoán và tham vọng lãnh thổ của Trung Quốc gây ra mối đe dọa trực tiếp đến chủ quyền của Việt Nam. Sự thù địch trong lịch sử giữa hai quốc gia, cùng với sức mạnh quân sự ngày càng tăng của Bắc Kinh, đã làm dấy lên nỗi lo về một cuộc xung đột toàn diện. Một cuộc chiến tranh kéo dài với Trung Quốc có thể làm mất ổn định thêm chế độ Việt Nam, phơi bày những điểm yếu và đẩy nhanh sự suy tàn của chế độ.

Giống như ở Liên Xô, một bộ phận ngày càng tăng của dân số Việt Nam khao khát sự thay đổi. Một thế hệ mới, vỡ mộng với chế độ độc tài của đảng cộng sản, tìm kiếm nhiều quyền tự do chính trị và cơ hội kinh tế hơn. Phương tiện truyền thông xã hội đã nổi lên như một công cụ mạnh mẽ để bất đồng chính kiến, khuếch đại tiếng nói và huy động dư luận. Những nỗ lực kiểm duyệt và kiểm soát thông tin của chế độ ngày càng bị thách thức bởi thời đại kỹ thuật số.

Sự sụp đổ của Đảng Cộng sản Việt Nam có thể gây ra hậu quả sâu rộng cho khu vực. Nó có thể sẽ tiếp thêm sức mạnh cho các chế độ độc tài khác ở Đông Nam Á, đồng thời tạo ra một khoảng trống quyền lực có thể bị các thế lực bên ngoài khai thác. Khả năng bất ổn và xung đột trong khu vực là một viễn cảnh đáng lo ngại đòi hỏi sự chú ý khẩn cấp từ cộng đồng quốc tế.

Sự tương đồng giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và Liên Xô rất nổi bật. Cả hai chế độ đều từng là trụ cột của thế giới cộng sản, nhưng cả hai đều đã bị suy yếu do sự suy thoái nội bộ và áp lực bên ngoài. Khi bóng đen chiến tranh đang bao trùm, Đảng Cộng sản Việt Nam đang đối mặt với thời khắc quyết định trong lịch sử của mình. Kết quả của cuộc xung đột này có thể quyết định số phận của chế độ và tương lai của Việt Nam.

Phương Tây, đặc biệt là Hoa Kỳ, có lịch sử phức tạp với Việt Nam. Những vết sẹo của Chiến tranh Việt Nam vẫn còn sâu đậm, và khu vực này vẫn giữ vai trò chiến lược quan trọng trong bối cảnh địa chính trị rộng lớn hơn. Khi Việt Nam phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng tiềm tàng, phương Tây thấy mình đang ở trong một vị thế khó khăn.

Mặc dù phương Tây có thể có lợi ích về mặt đạo đức và chiến lược trong việc ủng hộ các nguyện vọng dân chủ ở Việt Nam, nhưng cần phải có một cách tiếp cận thận trọng. Sự can thiệp trực tiếp có thể bị Trung Quốc coi là hành động thù địch và có thể làm gia tăng căng thẳng hơn nữa. Thay vào đó, phương Tây có thể lựa chọn một chiến lược tinh tế hơn, chẳng hạn như cung cấp hỗ trợ ngoại giao, viện trợ nhân đạo và khuyến khích hợp tác kinh tế với Việt Nam.

Đòn bẩy kinh tế có thể là một công cụ mạnh mẽ để phương Tây tác động đến quỹ đạo của Việt Nam. Bằng cách đưa ra các thỏa thuận thương mại và cơ hội đầu tư thuận lợi, các quốc gia phương Tây có thể khuyến khích cải cách kinh tế và khuyến khích sự cởi mở chính trị hơn. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải cân bằng lợi ích kinh tế với các mối quan tâm về nhân quyền.

Phương Tây có nghĩa vụ đạo đức phải bảo vệ nhân quyền và các giá trị dân chủ. Khi chế độ Việt Nam phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng, các quốc gia phương Tây phải lên tiếng phản đối các hành vi vi phạm nhân quyền và hỗ trợ các tổ chức xã hội dân sự. Bằng cách khuếch đại tiếng nói của các nhà hoạt động Việt Nam, phương Tây có thể giúp thúc đẩy một tương lai dân chủ hơn cho đất nước.

Cuối cùng, cách tiếp cận của phương Tây đối với Việt Nam phải là một hành động cân bằng tinh tế. Trong khi ủng hộ các nguyện vọng dân chủ, điều cần thiết là tránh các hành động có thể làm mất ổn định khu vực hoặc gây ra xung đột rộng hơn. Bằng cách hiệu chỉnh cẩn thận các chính sách của mình, phương Tây có thể đóng vai trò xây dựng trong việc định hình tương lai của Việt Nam.

Sự sụp đổ tiềm tàng của chế độ Cộng sản Việt Nam là một sự kiện địa chính trị quan trọng với những hậu quả sâu rộng. Phương Tây, với các mối quan hệ lịch sử và lợi ích chiến lược của mình, có vị thế tốt để tác động đến kết quả. Bằng cách điều hướng cẩn thận các động lực phức tạp của khu vực, phương Tây có thể giúp đảm bảo một tương lai hòa bình và thịnh vượng cho Việt Nam.

Nga, một cường quốc cộng sản trong Chiến tranh Lạnh, đã duy trì mối quan hệ phức tạp với Việt Nam. Trong khi mối quan hệ lịch sử vẫn còn, lợi ích của hai quốc gia đã khác nhau trong những năm gần đây. Sự liên kết ngày càng tăng của Nga với Trung Quốc, đối thủ chính của Việt Nam, đặt ra một thách thức đặc biệt cho Moscow.

Việc Nga ủng hộ Việt Nam có thể gây căng thẳng cho mối quan hệ của nước này với Trung Quốc, một đối tác kinh tế và chính trị quan trọng. Mặt khác, việc xa lánh Việt Nam có thể khiến một đồng minh có giá trị ở Đông Nam Á xa lánh. Nga có thể tìm cách cân bằng những lợi ích cạnh tranh này bằng cách cung cấp hỗ trợ hạn chế cho Việt Nam, chẳng hạn như bán vũ khí và hỗ trợ kỹ thuật, đồng thời tránh đối đầu trực tiếp với Trung Quốc.

Hợp tác quân sự giữa Nga và Việt Nam là một khía cạnh quan trọng trong mối quan hệ song phương của họ. Nga đã cung cấp cho Việt Nam vũ khí tiên tiến, bao gồm máy bay chiến đấu và hệ thống tên lửa. Tuy nhiên, khi năng lực quân sự của Nga suy giảm, khả năng hỗ trợ nhu cầu quốc phòng của Việt Nam có thể giảm đi.

Nga có thể áp dụng cách tiếp cận thận trọng đối với cuộc xung đột ở Việt Nam, tìm cách tránh can dự trực tiếp. Bằng cách duy trì lập trường trung lập, Nga có thể bảo vệ mối quan hệ với cả Việt Nam và Trung Quốc. Tuy nhiên, nếu xung đột leo thang, Nga có thể buộc phải chọn phe, với những hậu quả tiềm tàng đối với lợi ích khu vực và toàn cầu của mình.

Vai trò của Nga trong cuộc xung đột Việt Nam rất đa dạng và phức tạp. Trong khi các mối quan hệ lịch sử và lợi ích chiến lược gắn kết hai quốc gia, bối cảnh địa chính trị đang thay đổi đặt ra những thách thức đáng kể. Khả năng điều hướng những thách thức này của Nga sẽ có tác động đáng kể đến kết quả của cuộc xung đột và tương lai của khu vực.

Nhật Bản, một cường quốc kinh tế và ngoại giao đang trỗi dậy ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, duy trì sự cân bằng tinh tế trong quan hệ với cả Việt Nam và Trung Quốc. Khi căng thẳng giữa hai quốc gia này leo thang, Nhật Bản thấy mình ở trong một vị thế bấp bênh.

Mối quan tâm chính của Nhật Bản là duy trì sự ổn định trong khu vực và bảo vệ các lợi ích kinh tế của mình. Để đạt được điều này, Nhật Bản đã áp dụng một cách tiếp cận thận trọng, tìm cách cân bằng mối quan hệ với Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của mình, và Việt Nam, một đối tác kinh tế và chiến lược đang phát triển.

Nhật Bản đã tăng đáng kể sự tham gia kinh tế của mình với Việt Nam, đầu tư vào nhiều lĩnh vực khác nhau như cơ sở hạ tầng, sản xuất và công nghệ. Tuy nhiên, mối quan ngại về an ninh của Nhật Bản, đặc biệt là liên quan đến sức mạnh quân sự đang gia tăng và tham vọng lãnh thổ của Trung Quốc, đã dẫn đến sự hợp tác quốc phòng chặt chẽ hơn với Việt Nam.

Nhật Bản có thể sẽ duy trì lập trường thận trọng, tránh tham gia trực tiếp vào cuộc xung đột. Thay vào đó, họ có thể chọn hỗ trợ Việt Nam về mặt ngoại giao, cung cấp viện trợ kinh tế và hỗ trợ kỹ thuật. Bằng cách đó, Nhật Bản có thể chứng minh cam kết của mình đối với sự ổn định trong khu vực và thiện chí hợp tác với Việt Nam để giải quyết các thách thức chung.

Cách tiếp cận của Nhật Bản đối với xung đột Việt Nam được đặc trưng bởi sự cân bằng tinh tế giữa lợi ích kinh tế và mối quan tâm về an ninh. Bằng cách điều hướng cẩn thận bối cảnh địa chính trị phức tạp, Nhật Bản có thể đóng vai trò xây dựng trong việc thúc đẩy hòa bình và ổn định trong khu vực.

Lào và Campuchia, hai quốc gia nhỏ hơn ở Đông Nam Á, thấy mình ở trong một vị thế khó xử khi căng thẳng giữa Việt Nam và Trung Quốc leo thang. Trong lịch sử, cả hai nước đều có mối quan hệ phức tạp với Việt Nam, được đánh dấu bằng các giai đoạn xung đột và hợp tác.

Lào, một quốc gia không giáp biển có quan hệ chặt chẽ với Trung Quốc, có khả năng sẽ duy trì lập trường trung lập trong cuộc xung đột. Chính phủ Lào, dưới ảnh hưởng của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, theo truyền thống ưu tiên sự ổn định và phát triển kinh tế. Bằng cách tránh tham gia trực tiếp, Lào tìm cách bảo vệ lợi ích của mình và duy trì sự cân bằng tinh tế giữa các nước láng giềng hùng mạnh.

Campuchia, mặc dù duy trì lập trường trung lập, nhưng có mối quan hệ phức tạp hơn với cả Việt Nam và Trung Quốc. Trong lịch sử, Campuchia luôn cảnh giác với ảnh hưởng của Việt Nam, đặc biệt là sau cuộc xâm lược của Việt Nam vào cuối những năm 1970. Tuy nhiên, Campuchia cũng nhận ra tầm quan trọng của việc duy trì mối quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của mình.

Để điều hướng bối cảnh địa chính trị phức tạp này, Campuchia có thể áp dụng một chiến lược cân bằng. Bằng cách duy trì quan hệ ngoại giao với cả hai nước và tránh đứng về phe nào, Campuchia có thể giảm thiểu rủi ro liên quan đến xung đột. Tuy nhiên, nếu căng thẳng leo thang, Campuchia có thể buộc phải chọn phe, với những hậu quả tiềm tàng đối với an ninh quốc gia và sự ổn định kinh tế của nước này.

Lào và Campuchia, mặc dù là những quốc gia nhỏ hơn, nhưng không miễn nhiễm với những thay đổi địa chính trị trong khu vực. Bằng cách điều hướng cẩn thận các động thái phức tạp giữa Việt Nam và Trung Quốc, hai quốc gia này có thể bảo vệ lợi ích của mình và đóng góp vào sự ổn định của khu vực.

Philippines, một quốc gia Đông Nam Á có lịch sử phức tạp, đang theo dõi chặt chẽ những căng thẳng leo thang giữa Việt Nam và Trung Quốc. Là một quốc gia ven biển có các yêu sách lãnh thổ chồng lấn ở Biển Đông, Philippines nhận thức sâu sắc về những rủi ro và cơ hội tiềm ẩn do sự cạnh tranh trong khu vực này mang lại.

Trong lịch sử, Philippines luôn duy trì sự cân bằng tinh tế giữa mối quan hệ với Trung Quốc và Hoa Kỳ. Mặc dù Trung Quốc là đối tác thương mại lớn, nhưng Philippines cũng dựa vào Hoa Kỳ để hợp tác an ninh và quốc phòng. Xung đột đang diễn ra giữa Việt Nam và Trung Quốc đã làm phức tạp thêm hành động cân bằng này.

Để bảo vệ lợi ích quốc gia của mình, Philippines có thể áp dụng cách tiếp cận thận trọng, tránh tham gia trực tiếp vào cuộc xung đột. Thay vào đó, nước này có thể ưu tiên các nỗ lực ngoại giao để giảm căng thẳng và thúc đẩy giải quyết hòa bình các tranh chấp. Bằng cách duy trì lập trường trung lập, Philippines có thể giảm thiểu rủi ro bị lôi kéo vào một cuộc xung đột khu vực rộng lớn hơn.

Để củng cố vị thế của mình, Philippines có thể tìm cách tăng cường quan hệ song phương với các đối tác chủ chốt, bao gồm Hoa Kỳ, Nhật Bản và Úc. Những quan hệ đối tác này có thể cung cấp cho Philippines sự hỗ trợ về ngoại giao, kinh tế và quân sự, tăng cường khả năng ứng phó với các thách thức trong khu vực.

Là một quốc gia ven biển có lợi ích đáng kể ở Biển Đông, Philippines đang theo dõi chặt chẽ tình hình đang diễn biến giữa Việt Nam và Trung Quốc. Bằng cách áp dụng cách tiếp cận thận trọng và cân bằng, Philippines có thể bảo vệ lợi ích quốc gia của mình và đóng góp vào sự ổn định của khu vực.

Triều Tiên, bị cô lập và tập trung vào chương trình hạt nhân của riêng mình cùng những thách thức trong nước, khó có thể trực tiếp tham gia vào căng thẳng leo thang giữa Việt Nam và Trung Quốc. Mối quan tâm chính của chế độ này vẫn là sự tồn vong của chính mình và củng cố chế độ độc tài của mình.

Tuy nhiên, Triều Tiên có thể hưởng lợi gián tiếp từ sự bất ổn trong khu vực. Một cuộc xung đột kéo dài có thể khiến các cường quốc trong khu vực mất tập trung và làm suy yếu áp lực quốc tế đối với tham vọng hạt nhân của Triều Tiên. Ngoài ra, chế độ này có thể lợi dụng tình hình để củng cố mối quan hệ với Trung Quốc, đồng minh chính và là huyết mạch kinh tế của mình.

Hàn Quốc, một đồng minh quan trọng của Hoa Kỳ trong khu vực, có khả năng sẽ theo dõi chặt chẽ tình hình giữa Việt Nam và Trung Quốc. Mối quan tâm chính của quốc gia này là duy trì sự ổn định trong khu vực và đảm bảo an ninh cho các tuyến đường thương mại của mình.

Hàn Quốc có thể chọn liên kết với Hoa Kỳ và các đồng minh của mình để giải quyết ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực. Tuy nhiên, nước này cũng có khả năng sẽ duy trì chính sách ngoại giao thận trọng, tránh đối đầu trực tiếp với Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của mình.

Cuối cùng, lập trường của Hàn Quốc về xung đột Việt Nam-Trung Quốc sẽ được định hình bởi các lợi ích chiến lược và bối cảnh địa chính trị rộng lớn hơn.

Đài Loan, một hòn đảo tự trị mà Trung Quốc tuyên bố có chủ quyền, đang theo dõi chặt chẽ căng thẳng leo thang giữa Việt Nam và Trung Quốc. Mặc dù không trực tiếp tham gia vào cuộc xung đột, Đài Loan có chung mối quan tâm với Việt Nam, đặc biệt là liên quan đến các yêu sách lãnh thổ quyết đoán của Trung Quốc ở Biển Đông.

Mối quan tâm chính của Đài Loan là an ninh và chủ quyền của chính mình. Quốc đảo này đã phải đối mặt với áp lực quân sự ngày càng tăng từ Trung Quốc trong những năm gần đây, bao gồm các cuộc tập trận quân sự thường xuyên và các cuộc xâm nhập vào vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan. Cuộc xung đột đang diễn ra giữa Việt Nam và Trung Quốc có thể làm gia tăng căng thẳng trong khu vực, có khả năng tác động đến môi trường an ninh của Đài Loan.

Để giảm thiểu rủi ro, Đài Loan có thể tìm cách tăng cường quan hệ ngoại giao với các quốc gia chia sẻ mối quan tâm của mình. Điều này bao gồm việc làm sâu sắc thêm mối quan hệ với Hoa Kỳ, quốc gia cung cấp hỗ trợ quân sự và ngoại giao quan trọng. Ngoài ra, Đài Loan có thể tìm kiếm cơ hội hợp tác với các đối tác khu vực khác, chẳng hạn như Nhật Bản, Hàn Quốc và Úc.

Tuy nhiên, Đài Loan cũng phải thận trọng để tránh khiêu khích Trung Quốc hơn nữa. Quốc đảo này có thể sẽ tiếp tục theo đuổi chiến lược mơ hồ về mặt chiến lược, không tuyên bố độc lập cũng không khuất phục trước áp lực của Trung Quốc. Bằng cách duy trì sự cân bằng tinh tế, Đài Loan muốn bảo vệ quyền tự chủ và an ninh của mình trước những căng thẳng gia tăng trong khu vực.

Cộng đồng người Việt ở nước ngoài, một cộng đồng toàn cầu gồm những người gốc Việt, là một nhóm đa dạng với nhiều quan điểm khác nhau về những căng thẳng đang diễn ra giữa Việt Nam và Trung Quốc. Trong khi nhiều người Việt ở nước ngoài có mối liên hệ tình cảm chặt chẽ với quê hương của họ, quan điểm của họ về tình hình hiện tại thường được hình thành bởi những trải nghiệm cá nhân và khuynh hướng chính trị của họ.

• Người Việt chống Cộng: Nhóm này, đặc biệt là những người đã chạy trốn khỏi Việt Nam sau khi Đảng Cộng sản tiếp quản vào năm 1975, thường chỉ trích Đảng Cộng sản Việt Nam và các chính sách của đảng. Họ có thể coi cuộc xung đột với Trung Quốc là cơ hội để nêu bật những thất bại của chế độ và ủng hộ các cải cách dân chủ.

• Người Việt ủng hộ Cộng sản: Nhóm này, thường bao gồm những người Việt Nam di cư sau đó hoặc vẫn duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Việt Nam, có xu hướng ủng hộ Đảng Cộng sản và chính sách đối ngoại của đảng. Họ có thể coi cuộc xung đột với Trung Quốc là sự bảo vệ cần thiết cho chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam.

Trong nước Việt Nam, một bộ phận đáng kể dân số, đặc biệt là các thế hệ trẻ, đang vỡ mộng với chế độ độc tài của Đảng Cộng sản. Họ có thể nuôi dưỡng sự oán giận đối với tình trạng tham nhũng, bất bình đẳng kinh tế và đàn áp bất đồng chính kiến ​​của chế độ. Tuy nhiên, nhiều người ngần ngại chỉ trích chính phủ một cách công khai vì sợ hậu quả.

Cuộc xung đột với Trung Quốc có thể tạo cơ hội cho những người Việt Nam không theo chủ nghĩa cộng sản này bày tỏ sự bất bình của mình và đòi hỏi nhiều quyền tự do chính trị hơn. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là tình hình vẫn còn phức tạp và người dân Việt Nam đang chia rẽ về cách ứng phó với những thách thức mà quốc gia đang phải đối mặt.