TIẾNG SÉT GIỮA TRỜI QUANG TẠI LIÊN HIỆP QUỐC

Hữu Tâm ngày 24 tháng 4 năm 2025

Trong một diễn biến bất ngờ tại trụ sở Liên Hợp Quốc ở New York, một sự kiện đã làm dấy lên những tranh cãi sâu sắc trên khắp thế giới. Hoa Kỳ, một cường quốc có ảnh hưởng to lớn, đã cùng với Nga, Belarus và Bắc Triều Tiên bỏ phiếu chống lại một nghị quyết do châu Âu soạn thảo, một nghị quyết mạnh mẽ lên án cuộc xâm lược toàn diện của Moscow vào Ukraine.

Hành động này, diễn ra tại phiên họp của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc vào thứ Hai ngày 21 tháng 4 năm 2025, đã như một tiếng sét giữa trời quang, làm xáo trộn những kỳ vọng và niềm tin vào sự đoàn kết quốc tế trong việc đối mặt với hành vi xâm lược phi nghĩa. Sự đồng điệu hiếm hoi giữa Hoa Kỳ, Nga và Bắc Triều Tiên trong một vấn đề mang tính nguyên tắc như vậy đã làm dấy lên không ít hoài nghi và thất vọng.

Tuy nhiên, bức tranh không chỉ dừng lại ở đó. Cũng trong tuần này, tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc gồm 15 thành viên, một kịch bản khác đã diễn ra. Hoa Kỳ và Nga lại cùng nhau thông qua một nghị quyết do Mỹ hậu thuẫn, kêu gọi một kết thúc nhanh chóng cho cuộc xung đột. Điều đáng chú ý là nghị quyết này đã tránh né việc trực tiếp gọi tên Nga là bên gây hấn hoặc công nhận sự toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine.

Đại sứ lâm thời của Hoa Kỳ tại Liên Hợp Quốc, bà Dorothy Shea, đã lên tiếng bảo vệ nghị quyết do Washington đề xuất, cho rằng nó "đưa chúng ta trên con đường hòa bình." Nhưng lời giải thích này dường như không đủ sức thuyết phục. Nhiều cựu quan chức và thậm chí một thượng nghị sĩ Cộng hòa đương nhiệm đã công khai chỉ trích động thái của Mỹ, bày tỏ sự lo ngại sâu sắc về những thông điệp mà hành động này gửi đi.

Sự phản đối từ cả hai bờ Đại Tây Dương cho thấy một sự chia rẽ sâu sắc trong cách nhìn nhận và ứng phó với cuộc khủng hoảng Ukraine. Ở châu Âu, nơi cuộc chiến đang gây ra những hậu quả nhân đạo và an ninh nghiêm trọng, sự phản đối của Hoa Kỳ đối với một nghị quyết lên án hành động xâm lược trực tiếp đã gây ra sự thất vọng và giận dữ. Họ cảm thấy rằng một cơ hội để thể hiện sự đoàn kết và sức mạnh tập thể của cộng đồng quốc tế đã bị bỏ lỡ.

Ngược lại, ở Hoa Kỳ, sự ủng hộ đối với nghị quyết do chính họ đề xuất cũng vấp phải sự chỉ trích mạnh mẽ. Những người phản đối cho rằng việc né tránh gọi tên kẻ xâm lược và không khẳng định rõ ràng chủ quyền của Ukraine là một sự nhượng bộ nguy hiểm, có thể làm suy yếu các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế và khuyến khích các hành động tương tự trong tương lai. Họ tin rằng một lập trường mạnh mẽ và dứt khoát hơn là cần thiết để bảo vệ trật tự thế giới dựa trên luật lệ.

Sự kiện này tại Liên Hợp Quốc không chỉ là một cuộc bỏ phiếu đơn thuần. Nó là một lời nhắc nhở sâu sắc về sự phức tạp của chính trị quốc tế và những thách thức trong việc duy trì sự đồng thuận trước những vấn đề toàn cầu nghiêm trọng. Nó cũng đặt ra những câu hỏi quan trọng về vai trò và trách nhiệm của các cường quốc trong việc bảo vệ hòa bình và công lý trên thế giới.

Dù kết quả cuối cùng của những nghị quyết này là gì, tiếng nói phản đối mạnh mẽ từ cả hai bờ Đại Tây Dương cho thấy rằng lương tri và sự ủng hộ đối với các giá trị nhân đạo và chủ quyền quốc gia vẫn còn rất mạnh mẽ. Hy vọng rằng, từ những tranh cãi này, cộng đồng quốc tế sẽ tìm ra một con đường đúng đắn hơn để chấm dứt xung đột, bảo vệ những người vô tội và xây dựng một tương lai hòa bình và ổn định hơn cho tất cả.

Những diễn biến tại Liên Hợp Quốc liên quan đến cuộc xung đột ở Ukraine và sự phản đối của Hoa Kỳ đối với nghị quyết do châu Âu soạn thảo không chỉ là vấn đề quốc tế đơn thuần. Chúng còn mang theo những tầng ý nghĩa và tác động nhất định đến chính phủ Việt Nam, cũng như các lực lượng đối lập trong và ngoài nước.

Đối với chính phủ Việt Nam, việc một cường quốc như Hoa Kỳ có những động thái gây tranh cãi trong một vấn đề quốc tế lớn như vậy có thể đặt ra những thách thức trong việc duy trì chính sách đối ngoại cân bằng và đa phương hóa mà Việt Nam luôn theo đuổi. Việt Nam, với lịch sử đấu tranh giành độc lập và thống nhất đất nước, luôn đề cao các nguyên tắc tôn trọng chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ. Do đó, những diễn biến tại Liên Hợp Quốc có thể được nhìn nhận một cách thận trọng, đặc biệt là khi liên quan đến các vấn đề xâm lược và can thiệp vào công việc nội bộ của quốc gia khác.

Chính phủ Việt Nam có thể sẽ theo dõi sát sao những diễn biến này để đánh giá tác động của chúng đến trật tự thế giới và các nguyên tắc của luật pháp quốc tế. Việc Hoa Kỳ, một đối tác quan trọng của Việt Nam, có những hành động không nhận được sự đồng thuận rộng rãi từ cộng đồng quốc tế có thể tạo ra những phức tạp nhất định trong quan hệ song phương và đa phương. Việt Nam có thể sẽ phải cân nhắc kỹ lưỡng các tuyên bố và hành động của mình để đảm bảo phù hợp với lợi ích quốc gia và các nguyên tắc đối ngoại đã được xác lập.

Trong khi đó, các lực lượng đối lập ở Việt Nam và hải ngoại có thể sẽ tận dụng những diễn biến này để chỉ trích chính phủ hoặc đưa ra các quan điểm riêng. Một số có thể bày tỏ sự thất vọng về vai trò của Hoa Kỳ, cho rằng cường quốc này đã không giữ vững lập trường về các nguyên tắc dân chủ và chủ quyền quốc gia. Họ có thể sử dụng sự kiện này như một ví dụ để phê phán các mối quan hệ đối ngoại của chính phủ Việt Nam hoặc kêu gọi một lập trường mạnh mẽ hơn trong việc bảo vệ các nguyên tắc quốc tế.

Ngược lại, một số lực lượng đối lập khác có thể nhìn nhận vấn đề này dưới một góc độ khác, tập trung vào những động thái cụ thể của các bên liên quan và phân tích các lợi ích địa chính trị đằng sau những quyết định tại Liên Hợp Quốc. Họ có thể sử dụng sự kiện này để đặt câu hỏi về tính nhất quán trong chính sách đối ngoại của các cường quốc và kêu gọi một sự minh bạch và trách nhiệm giải trình cao hơn trong các vấn đề quốc tế.

Nhìn chung, sự kiện Hoa Kỳ phản đối nghị quyết lên án Nga tại Liên Hợp Quốc đã tạo ra một làn sóng dư luận quốc tế phức tạp, và Việt Nam cũng không nằm ngoài vòng ảnh hưởng đó. Chính phủ và các lực lượng đối lập có thể sẽ có những cách diễn giải và phản ứng khác nhau đối với sự kiện này, tùy thuộc vào quan điểm chính trị và lợi ích riêng của họ. Tuy nhiên, điều không thể phủ nhận là những diễn biến này đã làm nổi bật những thách thức trong việc duy trì sự đoàn kết quốc tế và bảo vệ các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế trong một thế giới đầy biến động. Việt Nam, với vai trò ngày càng tăng trên trường quốc tế, sẽ cần phải đưa ra những quyết sách khôn ngoan để vượt qua những thách thức này và bảo vệ lợi ích quốc gia trong bối cảnh địa chính trị phức tạp hiện nay.