NHỮNG GÓC TỐI CỦA NGÀNH DU LỊCH

Dương Trọng Văn ngày 10 tháng 7 năm 2024

Du lịch, ngành kinh tế từng được kỳ vọng sẽ mang lại sự thịnh vượng cho nhiều địa phương, giờ đây lại đang lộ rõ những "vết đen" đầy ám ảnh. Bên cạnh những lợi ích về kinh tế, du lịch đại chúng cũng đang âm thầm tạo ra những hệ quả tiêu cực, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của người dân bản địa.

Nổi bật nhất là vấn đề giá nhà đất tăng phi mã tại các điểm du lịch nổi tiếng. Khó có thể phủ nhận rằng du lịch thúc đẩy nhu cầu về nhà ở, tuy nhiên, sự gia tăng đột biến này lại đang đẩy người dân bản địa vào thế khó. Họ trở thành những kẻ xa lạ trên chính mảnh đất quê hương, không đủ khả năng để sở hữu một căn nhà để an cư lạc nghiệp.

Do tập trung đầu tư vào các khu du lịch, nhiều nơi đang phải đối mặt với tình trạng mất cân bằng trong phát triển cơ sở hạ tầng. Các khu vực tập trung du khách được ưu tiên xây dựng, nâng cấp, trong khi những khu vực còn lại bị bỏ bê, thiếu thốn về trường học, bệnh viện, giao thông,...

Niềm vui chào đón du khách đôi khi đi kèm với sự bất công đối với người dân địa phương. Họ bị tước đi cơ hội việc làm, chịu giá cả leo thang, và thậm chí là bị phân biệt đối xử trong chính quê hương của mình.

Dưới sức ảnh hưởng mạnh mẽ của du lịch đại chúng, bản sắc văn hóa địa phương đang dần phai nhạt. Các giá trị truyền thống bị thay thế bởi những trào lưu mới, những khu phố cổ kính mọc lên hàng loạt quán xá mang đậm phong cách Tây Tàu.

Chính quyền và doanh nghiệp "quay lưng" với người dân. Tập trung khai thác du lịch, chính quyền và doanh nghiệp thường ưu tiên phục vụ du khách hơn là người dân địa phương. Những chính sách, dự án được đề xuất và triển khai đôi khi bỏ qua nhu cầu thiết yếu của người dân, dẫn đến bức xúc và mâu thuẫn.

Du lịch là con dao hai lưỡi. Nó có thể mang lại lợi ích to lớn, nhưng cũng tiềm ẩn những nguy cơ khó lường. Việc phát triển du lịch bền vững cần đi kèm với những giải pháp thiết thực để giải quyết những hệ lụy này.

Đã đến lúc chúng ta cần nhìn nhận du lịch một cách thấu đáo và có trách nhiệm hơn. Đừng để ánh hào quang du lịch che mờ đi những vấn đề nhức nhối, tác động tiêu cực đến cuộc sống của người dân bản địa. Hãy chung tay xây dựng một ngành du lịch phát triển bền vững, mang lại lợi ích cho tất cả mọi người, góp phần bảo vệ và gìn giữ bản sắc văn hóa độc đáo của mỗi địa phương.

Câu chuyện về những mặt trái của du lịch đại chúng là lời cảnh tỉnh cho các bên liên quan. Để phát triển du lịch bền vững, hướng đến lợi ích lâu dài, cần có sự thay đổi mang tính chiến lược.

Người dân là trung tâm: Người dân bản địa không chỉ là những khán giả thụ động trong quá trình phát triển du lịch. Họ cần được tham gia vào hoạch định chính sách, đóng góp ý kiến và được hưởng lợi ích trực tiếp từ ngành du lịch.
Phát triển cân bằng: Bên cạnh việc đầu tư vào các khu du lịch, cần chú trọng đến phát triển đồng đều cơ sở hạ tầng thiết yếu cho người dân. Trường học, bệnh viện, hệ thống giao thông cần được xây dựng và nâng cấp ở cả những vùng ven đô, đảm bảo chất lượng cuộc sống cho người dân địa phương.
Bảo tồn bản sắc văn hóa: Du lịch là cơ hội để quảng bá văn hóa địa phương, nhưng không nên đánh đổi bằng việc đánh mất bản sắc. Cần có những chiến lược bảo tồn các giá trị truyền thống, khuyến khích du khách tìm hiểu và tôn trọng văn hóa của người dân bản địa.

Du lịch cộng đồng: Mô hình du lịch cộng đồng, nơi người dân tham gia trực tiếp vào hoạt động du lịch, sẽ là hướng đi hiệu quả. Người dân sẽ được hưởng lợi về kinh tế, đồng thời, du khách được trải nghiệm văn hóa đích thực, tránh sự thương mại hóa.
Chính sách minh bạch: Chính quyền cần xây dựng và thực thi các chính sách minh bạch, đảm bảo quyền lợi của người dân. Các dự án phát triển du lịch cần được giám sát chặt chẽ, tránh trường hợp lợi ích cá nhân lấn át lợi ích cộng đồng.
Giáo dục và nâng cao nhận thức: Cần đẩy mạnh các hoạt động giáo dục để người dân địa phương hiểu rõ về du lịch bền vững, tham gia tích cực vào bảo vệ môi trường và bản sắc văn hóa.

Du lịch có thể trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn, nhưng con đường phát triển bền vững đòi hỏi sự chung tay của tất cả các bên. Bằng cách lắng nghe tiếng nói của người dân, xây dựng chính sách du lịch có trách nhiệm, chúng ta có thể biến du lịch thành một cầu nối văn hóa, mang lại lợi ích lâu dài cho cộng đồng và bảo tồn những giá trị quý báu của mỗi vùng miền.

Du lịch Việt Nam đang đứng trước ngã ba đường. Một hướng là ánh đèn hào nhoáng, thu nhập cao ngất nhưng đánh đổi bằng sự bất ổn và tổn thương đến chính mảnh đất quê hương. Hướng còn lại là con đường tuy chậm rãi hơn nhưng bền vững, nơi du lịch song hành cùng sự phát triển hài hòa của cộng đồng.

Chúng ta không phủ nhận những lợi ích mà du lịch mang lại. Đó là việc làm cho hàng triệu người, là nguồn thu ngoại tệ dồi dào, là cơ hội quảng bá hình ảnh đất nước ra thế giới. Nhưng đừng quên, Việt Nam xinh đẹp không chỉ vì những bãi biển, thắng cảnh, mà còn bởi những con người nồng hậu, nền văn hóa lâu đời và cuộc sống thanh bình của người dân địa phương.

Hãy tưởng tượng một du khách đến Việt Nam. Họ sẽ bị quyến rũ không chỉ bởi vẻ đẹp thiên nhiên mà còn bởi nụ cười của người bán hàng rong, sự yên ả của một làng quê bên dòng sông, hay những lễ hội truyền thống đặc sắc. Du lịch bền vững hướng đến việc tạo ra những trải nghiệm văn hóa đích thực như vậy.

Việt Nam có tất cả tiềm năng để trở thành điểm đến du lịch hấp dẫn hàng đầu thế giới, nhưng sự hấp dẫn đó phải đi kèm với sự bền vững. Bằng sự chung tay của tất cả các bên, chúng ta có thể xây dựng một ngành du lịch vừa phát triển kinh tế, vừa bảo vệ môi trường, vừa gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc, để Việt Nam mãi mãi là một điểm đến quyến rũ và đáng sống.

Việt Nam, quê hương tươi đẹp của chúng ta, đang dang tay chào đón bạn bè quốc tế. Nhưng thay vì một bản nhạc xập xình, náo nhiệt nhất thời, hãy cùng nhau cất lên bản tình ca du lịch - một giai điệu lắng đọng, đằm thắm, nơi du lịch hòa quyện cùng thiên nhiên và con người.

Bản tình ca ấy sẽ ngân nga với những nốt nhạc của sự tôn trọng. Du khách sẽ tôn trọng văn hóa bản địa, người dân trân quý mảnh đất quê hương. Doanh nghiệp du lịch sẽ hoạt động với tâm thế bảo vệ môi trường, chính quyền xây dựng chính sách vì lợi ích lâu dài của cộng đồng.

giai điệu ấy sẽ vang lên với những cung bậc của sự sẻ chia. Người dân địa phương sẽ chào đón du khách như những người bạn, chia sẻ những giá trị văn hóa, ẩm thực đặc sắc. Du khách sẽ mang theo những kỷ niệm đẹp, góp phần quảng bá hình ảnh Việt Nam thân thiện, mến khách.

Bản tình ca du lịch sẽ lay động lòng người bởi sự chân thành. Các sản phẩm du lịch sẽ mang đậm bản sắc văn hóa, tránh sự giả tạo, thương mại hóa. Du khách sẽ được trải nghiệm cuộc sống thực tế của người dân, cảm nhận hơi thở của mảnh đất Việt Nam.

Việt Nam, quê hương tươi đẹp của chúng ta, đang đứng trước cơ hội vươn tầm trong bản đồ du lịch thế giới. Nhưng hành trình ấy đòi hỏi sự chung tay, đồng hành của mỗi người dân, mỗi doanh nghiệp và cả hệ thống chính quyền.

Hãy cùng nhau vượt qua những thách thức, biến những "vết đen" của du lịch đại chúng thành động lực để xây dựng một ngành du lịch bền vững. Một ngành du lịch không chỉ mang lại lợi ích kinh tế, mà còn góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa, nâng cao đời sống người dân, tạo nên một Việt Nam trù phú, thân thiện và đáng sống.

Mỗi du khách đến Việt Nam sẽ là một người bạn, một người góp phần lan tỏa vẻ đẹp của đất nước ra thế giới. Còn người dân Việt Nam, với lòng hiếu khách nồng hậu, sẽ dang rộng vòng tay chào đón, mang đến những trải nghiệm văn hóa đặc sắc.

Du lịch không chỉ là dịch vụ, mà còn là sự kết nối, là con đường để hiểu biết thêm về những vùng đất mới, những con người mới. Hãy để du lịch Việt Nam trở thành một cuộc hành trình ý nghĩa, nơi du khách và người dân bản địa cùng nhau lưu giữ những kỷ niệm đẹp, cùng nhau xây dựng một tương lai tươi sáng cho ngành du lịch nước nhà.